خواب و چرخه ی طبیعی آن _ قسمت اول
خواب، یک رفتار حیاتی برای بدن محسوب می شود و تقریبا یک سوم از حیات انسان را در بردارد. در نتیجه محرومیت از آن، منجر به تخریب جسمانی ( مثل سردرد، افزایش بیماری های قلبی ، چاقی، ایجاد مشکل در بینایی و.) و شناختی ( مثل عدم توانایی فرد در تمرکز و توجه روی محرک های اطرافش، کند شدن یادگیری و.) و نهایتاً مرگ می شود.
خواب دارای کارکرد تعادلی و ترمیمی است.
تعادلی : باعث حفظ تعادل بدن میشود.(تعادل بدن جزء وظایف مخچه است و کم خوابی یا بی خوابی در عملکرد مخچه اختلال ایجاد می کند.)
ترمیمی : با افزایش تولید RNA ( ترکیبات وراثتی سلول ها) و پروتیین ها باعث ترمیم قوای بدن می شود.
الکتروفیزیولوژی خواب :
خواب بر اساس تغییراتی امواج مغزی به دو دسته تقسیم می شود :
1) خواب NREM 2) خواب REM
این دو دسته خواب در طی 5 مرحله اتفاق می افتد.
خواب NREM (خواب بدون حرکات چرخشی چشم یا non rapid eye movment sleep ) :
مراحل 4 تا 1 خواب را شامل می شود و در طی آن، اکثر فعالیت های فیزیولوژیک بدن مثل ضربان قلب، شدت تنفس متابولیسم (سوخت و ساز)، حرکات چشم ( چشم ها معمولا ثابت است و حرکت چرخشی ندارد ) و کاهش می یابد. در طی این خواب است که عضلات آرواره و گلو شل می شود که این امرمنجر به خر و پف کردن فرد می شود. فرد اگر در طول این خواب، رویایی ببیند آن رویا در حافظه ی فرد باقی می ماند و پس از بیداری، فرد می تواند آن رویا را به خاطرآورد. اسامی دیگر این حالت از خواب عبارت اند از: خواب با امواج آهسته و یا خواب هماهنگ.
با شروع خواب NREM تغیرات الکتیریکی در امواج مغزی ایجاد می شود که به 4 مرحله تقسیم میشود:
1) خواب سبک : در این مرحله، فرد هنوز به خواب نرفته و فقط چشمانش بسته است و دو یا سه دقیقه مانده که وارد خواب شود. در این مرحله، امواج مغزی با دامنه و ارتفاع کم و منظم از نوع تتا شکل می گیرد که از ناحیه ی پیشانی(frontal) و گیجگاهی (temporal) نشأت می گیرد.
2) خواب نسبتا عمیق : این مرحله با پیدایش دوک های خواب همراه است. یعنی بین امواج کم ارتفاع و منظم تتا، امواج بلند تری ظاهر می شود که به آن ها دوک های خواب می گویند که منشاء آنها، تالاموس، فرق سر و پیشانی می باشد. در این مرحله فرد هنوز به برخی از محرک های محیطی مثل صدا واکنش نشان می دهد.
برای خواندن ادامه ی مطالب، به مرکز مشاوره ی آنلاین دکتر الهام مبلیان، مراجعه نمائید.
منابع مورد مطالعه : کتاب خلاصه ی روان پزشکی کاپلان و سادوک، dsm_5، کتاب روان شناسی فیزیولوژیک دکتر فرزاد سعدلو
مطالب مرتبط :
آدرس کانال تلگرام خانم دکتر الهام مبلیان
آدرس اینستاگرام خانم دکتر الهام مبلیان
گرد آورنده : فرزین فقیه
اختلالات خواب و بیداری _ سندرم پای بی قرار _ قسمت اول
مرکز مشاوره ی آنلاین دکتر الهام مبلیان
روز پزشک بر تمام پزشکان میهنم مبارک باد